تشريح جرم خيانت در امانت |
عنصر قانوني جرم خيانت
قوانين ايران در سال ۱۳۷۵ با تصويب قانون تعزيرات، در مواد ۶۷۳ و ۶۷۴ به جرم خيانت در امانت مي پردازد.
در حال حاضر عنصر قانوني جرم خيانت در امانت ماده ۶۷۴ قانون تعزيرات مصوب ۱۳۷۵ ميباشد.
در اين ماده آمده است:
«هر گاه اموال منقول يا غيرمنقول يا نوشته هايي از قبيل سفته و چك و قبض و نظاير آن به عنوان اجاره يا امانت يا رهن يا براي وكالت يا هركار با اجرت يا بي اجرت به كسي داده شده و بنابراين بوده است كه اشياي مذكور مسترد شود يا به مصرف معيني برسد و شخصي كه اشياء نزد او بوده آن ها را به ضرر مالكين يا متصرفين آن ها استعمال يا تصاحب يا تلف يا مفقود نمايد به حبس از شش ماه تا سه سال محكوم خواهد شد».
عنصر مادي جرم خيانت در امانت
عنصر مادي جرم خيانت در امانت عبارت است از استعمال، تصاحب، اتلاف و يا مفقود كردن مال مورد امانت كه مي تواند به شكل فعل يا ترك فعل باشد. اما عمدتاً به صورت فعل است كه در ماده ۶۷۴ آمده است.
رفتار فيزيكي:
۱٫ استعمال:استفاده كردن از مال مورد امانت جرم است، براي مثال شخصي خودروي خود را به دوستش امانت مي دهد تا در پاركينگ منزل خودش از آن نگهداري كند، ولي دوست وي از آن خودرو براي مسافركشي استفاده ميكند.
۲٫ تصاحب:
يعني شخص اميني به جاي انجام وظيفه اش، مال ديگري را از آن خود بداند و با آن طوري رفتار كند كه ديگران گمان كنند او مالك مال است.
۳٫ اتلاف:
تلف يا نابود كردن مال مورد امانت، يكي ديگر از گونه هاي خيانت در امانت است.
۴٫ مفقود كردن:
امين بدون اين كه مال مورد امانت را تلف كند، موجب شود كه دستيابي آن براي مالك غيرممكن است.
شرايط و اوضاع و احوال جرم:
براي اين كه جرم خيانت در امانت تحقق يابد شرايطي لازم است كه عبارت است از اين كه:
۱٫ موضوع جرم بايد مال يا وسيله تحصيل مال باشد.
۲٫ مال اماني بايد از سوي مالك يا متصرف قانوني به امين سپرده شود.
۳٫ مال به امين به يكي از طرق قانوني و با شرط استرداد يا به مصرف معين رسانيدن سپرده شده باشد.
نتيجه حاصله:
جرم خيانت در امانت، در زمره جرائم مقيد هست و تحقق آن منوط به اين است كه فعل مرتكب منتهي به نتيجه خاصي شود.
از ماده مذكور چنين بر ميآيد كه ورود ضرر به مالك يا متصرف بر اثر رفتار مرتكب، لازمه تحقق جرم خيانت در امانت ميباشد.
همچنين صرف ورود زيان به مالك يا متصرف موجب تحقق اين جرم ميباشد، هرچند كه در عمل ضرري به شخصي كه مال را به امين سپرده است، وارد نشده باشد.
علاوه بر اين بين فعل مرتكب و زيان وارده به مالك يا متصرف قانوني مال، بايد رابطه عليت برقرار باشد.
عنصر معنوي جرم
عنصر معنوي جرم، سوءنيت عام و سوءنيت خاص است.
سوء نيت عام به معني انجام عمدي عمل تصاحب، استعمال، تلف يا مفقود نمودن مال موضوع امانت است و سوءنيت خاص يعني قصد و اراده ورود ضرر به غير است.
بر اين اساس تعدي يا تفريط مال اماني همراه با سوءنيت موجب مسئوليت كيفري است.
جرايم بر عليه مالكيت دكتر مير محمد صادقي و دكتر حبيب زاده
نظرات شما عزیزان:
:: برچسبها: تشريح جرم خيانت در امانت